اهمیت اقتصاد حوزه روستایی به دلایل متعدد بر کسی پوشیده نیست. تأمین بخش قابل توجهی از اشتغال و تأمین معیشت جمعیت روستایی، پایداری اقتصاد روستا در تداوم سلامت و شادابی جغرافیایی روستا و بالطبع تداوم طراوت و سلامت محیط زیست و همچنان نقش آن به عنوان یکی از منابع تأمین اقتصاد پایانناپذیر و طبعاً ایفای نقشی مهم در تحقق توسعهای پایدار، از جمله ویژگیها و قابلیتهای مهم اقتصاد روستا است که به این بخش مهم از اقتصاد کشور نقش و رسالت خطیری را اعطا کرده است.
به دلیل مشکلات اقتصاد شهری و آلودگیهای محیط زیستی مترتب بر آن، حفظ و حراست از اقتصاد روستا و اهمیت بخشیدن به آن جایگاه ویژهای در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای اقتصاد کشورها پیدا کرده و به علاوه به انگیزهی مهمی برای پدیدهی مهم مهاجرت معکوس (یعنی از شهر به روستا) گردیده که این خود میتواند در رفع بیکاری روستایی و مشکل خالی شدن بسیاری از روستاها از سکنه و همزمان کاهش فقر و نابرابریها مؤثر واقع شود.
با درک جایگاه رفیع اقتصاد روستا و نقش آفرینی حائز اهمیت آن در کل اقتصاد کشور، از منظر آگاهی از ابعاد حوزه های مرتبط با اقتصاد روستا اعم از مستقیم و غیرمستقیم، ارزش اقتصادی فعالیتهای متنوع آن به ویژه در حوزه کشاورزی، صنایع دستی و بومی و پتانسیلهای موجود اقتصادی در این مناطق و نقش روستاها در تولید و تأمین معیشت غذایی کشور و تأمین بخش عمدهای از کالاهای راهبردی و بالاخره نقش آن در کمک به محیط زیست و تحقق هدف والای توسعهی پایدار است که میتوان اقتصاد روستا را به عنوان بخشی بزرگ و راهبردی در نظام اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی کشور دانست. نادیده پنداشتن این بخش مهم از اقتصاد در واقع از دست دادن قریب نیمی از فرصتهای مهم اقتصادی و اجتماعی و از همه مهمتر جغرافیایی کشور است.
از اینرو برای شناخت هر چه بیشتر پتانسیلهای اقتصاد روستا و بررسی و شناخت مسائل و چالشهای مهم اقتصادی آن، ضرورت برنامهریزیهای دقیق و سیاستگذاریهای مناسب برای این بخش از اقتصاد با هدف بهرهگیری حداکثری و مناسب از پتانسیلها و همچنین افزایش و گسترش پتانسیلهای موجود در راستای ترویج و پویاسازی اقتصاد کشاورزی، کاهش فقر و نابرابریها، افزایش فرصتهای شغلی، کمک به رشد اقتصادی کشور و نهایتاً تحقق توسعه پایدار، امری محرز است.
مرکز آمار ایران بهعنوان مرجع تهیه و انتشار آمارهای رسمی جمهوری اسلامی ایران همواره طی سالهای متمادی به تهیه و انتشار اصلیترین آمارهای رسمی کشور پرداخته است. علاوه بر فعالیتهای مرکز آمار ایران، پژوهشکدهی آمار نیز تهیه و انتشار حسابهای تفصیلیتر و همچنین حسابهای اقماری ( از جمله حساب اقماری بخش سلامت، حساب اقماری بخش آموزش، حساب اقماری بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات، حساب اقماری بخش تعاون و ..) را هر ساله با همکاری مرکز آمار ایران و دستگاههای ذیربط در دستور کار خود قرار داده است.
گزارش حاضر از جمله حسابهای منطقهای است که در تفصیلیترین سطح آن یعنی حوزه روستایی تهیه شده است که به عنوان حرکتی در راستای تأمین بخش مهمی از نیازهای آماری اقتصاد روستا محسوب میشود. تحقق برنامهریزی منطقهای، آمایش سرزمین و افزایش غنای حسابهای ملی و منطقهای در گرو برخورداری از آمارهای اقتصادی حوزهی اقتصاد روستا است که امید میرود پژوهش حاضر توانسته باشد کمک مؤثری در این راستا به همراه داشته باشد.
از آنجا که روستاها از اجزای پایهای و اساسی هر جامعه هستند و گام برداشتن در مسیر توسعه و تعالی همهجانبه بدون توجه ویژه به این جزء اساسی ممکن نخواهد بود، پژوهشکده آمار با همکاری معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری برای سومین بار اقدام به تهیه حساب تولید اقتصاد در بخش روستایی به صورت سری زمانی و برای سالهای 1398-1390 کرده است. امید میرود انتشار این اطلاعات بتواند به عنوان منبعی در تحقیقات و مطالعات دانشگاهی، برنامهریزی اقتصادی و سیاستگذاری مورد استفاده قراربگیرد.