به‌مناسبت بزرگداشت روز آمار و برنامه‌ریزی وبینار علمی - تخصصی از ساعت 10 الی 12 روز شنبه 30 مهرماه 1401 به صورت مجازی در پژوهشکده آمار با حضور سه تن از پژوهشگران پژوهشکده آمار برگزار شد.
"آمارگیری های آمیخته مد و اثرات مدهای آمارگیری" عنوان سخنرانی خانم دکتر روشنک علی‌اکبری‌صبا؛ عضو هیئت علمی پژوهشکده آمار، به عنوان سخنران اول بود.
در این سخنرانی ایشان به آمارگیری آمیخته‌مد (چندمدی) آمارگیری با ترکیب روش‌های (مدهای) مختلف به‌طور خاص در مرحله گردآوری داده‌ها پرداختند. این آمارگیری‌ها می‌توانند ترکیبی از مدهای سنتی‌تر آمارگیری مانند رودررو، تلفن و پست، یا برخی از مدهای جدیدتر آمارگیری مانند وب، تلفن همراه، روزنوشت یا سیستم تلفن گویا باشند. آمارگیری‌های آمیخته‌مد در عمل با هدف افزایش کیفیت آمارها با کاهش خطاهای آمارگیری از طریق
یا به‌منظور کاهش هزینه‌های آمارگیری نسبت به آمارگیری‌های تک‌مدی را توضیح دادند. که انواع آمارگیری‌های آمیخته‌مد با توجه به صورت‌های مختلفی که آمارگیری‌ها را ترکیب می‌کنند عبارت‌اند از: آمیخته‌مد همزمان، آمیخته‌مد همزمان با تأخیر، آمیخته‌مد متوالی، آمیخته‌مد مرکب، آمیخته‌مد سازوار یا واکنش‌گرا و آمیخته‌مد با زیرنمونه‌گیری که هر یک از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای مختص خود را دارند.
و سپس خطاهای آمارگیری که می‌توانند تحت تأثیر مد آمارگیری افزایش یا کاهش یابند. این تأثیر با عنوان اثر مد آمارگیری شناخته می‌شود که بر اساس آن اثر مطلق مد و اثر نسبی مد تعریف می‌شود. اثر مد بر خطاهای آمارگیری مختلف شامل نبود اعتبار، خطای اندازه‌گیری، خطای پردازش، خطای پوشانش، خطای نمونه‌گیری، خطای بی‌پاسخی و خطای تعدیل قابل بررسی است. در حالت کلی، انتطار می‌رود تأثیر مستقیم مد آمارگیری بر خطاهای پوشانش، اندازه‌گیری و بی‌پاسخی بیش از سایر خطاها باشد. گرچه محاسبه مقدار دقیق اثرات مدویژه به‌راحتی امکان‌پذیر نیست اما در صورت دسترسی به داده‌هایی حاصل از مدهای مختلف اجرای یک آمارگیری، می‌توان از شاخص‌ها یا نماگرهایی برای ارزیابی این اثرات استفاده کرد پرداختند.
در سخنرانی دوم آقای محمد غلامی؛ پژوهشگر گروه آمارهای اقتصادی پژوهشکده آمار به موضوع "اقتصاد دیجیتال" پرداختند.
همان طور که می‌دانیم رشد سریع اینترنت در اوایل دهه 1990 ،چشم انداز فرآیند دیجیتالی شدن را گسترش داده و نحوهی کارکرد کسب وکارها و تعامل آنها با مصرف‌کنندگان را دچار تحول کرده است. با توجه به گستردگی و تنوع نوآوری‌ها و ابداعات،اقتصاد کشور به روش‌های مختلف وابسته به ابزارهای دیجیتال و اینترنت گشته است.
سرعت این تغییرات به نحوی است که به هیچ وجه حتی در چند سال گذشته هم قابل پیش‌بینی نبوده. ابزارهای نوین دیجیتال باعث شده اند تا نحوهی کار، ارتباط، خرید و فروش کالاها و خدمات و انجام کارهای روزمره دچار تغییرات بنیانی شود. از این رو سنجش آثار دیجیتالی شدن، برای درک کلیت اقتصاد با توجه به افزایش وابستگی کسب وکارها و مصرف‌کنندگان به محصولات و خدمات دیجیتال به صورت امری ضروری درآمده است.
سنجش درست و صحیح جریان‌های اقتصادی برای سیاست‌گذاری اهمیت زیادی داشته و کمک می‌کند تا سیاستمداران کارایی عملکردهای خود را درصحنه واقعی اقتصاد مشاهده کنند. تقاضا برای اطلاعات جدید و توسل به ابزارهای نوین سنجش بخصوص در مقولات نوینی مانند اقتصاد دیجیتال، به دلیل نقش فزاینده آن در زندگی روزمره و سرعت تغییرات دراین حوزه بسیار زیاد است. با توجه به موارد ذکر شده، این سخنرانی با هدف نشان دادن نحوه محاسبه و نتایج حاصل از آن و همچنین بیان وجوه مختلف اقتصاد دیجیتال مانند اقتصاد اشتراکی ، اقتصاد گیگ و پلتفرم ها برگزار گردید.
و سپس مریم میرزایی؛ پژوهشگر گروه پردازش داده ها و اطلاع رسانی پژوهشکده آمار، به موضوع "شناسایی الگوهای رفتاری کاربران اینترنت با استفاده از روش های یادگیری ماشین" پرداختند.
در این سخنرانی گذران وقت در فضای مجازی و اینترنت یکی از موضوع‌های مهمی است که امروزه در زندگی بشر جا باز کرده است و بسیاری از افراد وقت زیادی از زندگی روزمره خود را صرف فعالیت در فضای مجازی و اینترنت می‌کنند. حال ممکن است این فعالیت‌ها منجر به اتلاف وقت و یا صرفه‌جویی در وقت فرد شود. فعالیت‌هایی مانند خرید، آموزش، سرگرمی، دستیابی به اطلاعات عمومی، تماشا کردن برنامه‌ها یا گوش کردن به موسیقی، جستجو در شبکه‌های اجتماعی، دانلود و آپلود کردن اطلاعات، چک کردن ایمیل و ... می‌تواند فرد را ترغیب به استفاده از رایانه و اینترنت کند. از آنجایی که متغیرهای بسیاری مانند سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل، شغل، شهری یا روستایی بودن، تعداد اعضای خانوار و ... می‌توانند بر نوع استفاده افراد از اینترنت و فضای مجازی تأثیرگذار باشد، یکی از اهداف ما بررسی تأثیرگذاری این متغیرها بر نوع فعالیت افراد در اینترنت و فضای مجازی و هدف دیگر یافتن الگوهای استفاده افراد از اینترنت و فضای مجازی بود. با توجه به ضرورت مدرن‌سازی نظام آماری کشورها و اهمیت استفاده از روش‌های جدید در آمار رسمی، روش‌های یادگیری ماشین مورد استفاده قرار گرفتند. یکی از تکنیک‌های یادگیری ماشین خوشه‌بندی است. این یک روش یادگیری بدون نظارت است، از این رو هیچ نظارتی برای الگوریتم ارائه نمی‌شود و با مجموعه داده بدون برچسب سروکار دارد. الگوریتم خوشه‌بندی تا حدودی شبیه به الگوریتم رده‌بندی است، اما تفاوت در نوع مجموعه داده‌ای است که استفاده می‌شود. از آنجایی که برای انجام پژوهش حاضر با داده‌های نوع آمیخته سروکار داشتیم استفاده از روش‌های تک بعدی که فقط برای خوشه‌بندی داده‌های عددی و یا خوشه‌بندی داده‌های رسته‌ای استفاده می‌شوند، مناسب به نظر نمی‌رسید و از این رو از روش‌های خوشه‌بندی برای داده‌های نوع آمیخته استفاده شد. به طور کلی سعی شد در طول سخنرانی به سؤالات زیر پاسخ داده شود.
الگوی استفاده از اینترنت و فضای مجازی به چه صورت است؟
به طور کلی افراد با چه ویژگی مانند سن، تحصیلات، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و ... از چه الگوی مصرفی اینترنت تبعیت می‌کنند؟
چه عواملی بر نوع استفاده از اینترنت و فضای مجازی تأثیرگذار هستند؟
کدام تکنیک یادگیری ماشین برای تحلیل داده‌های اینترنت و فضای مجازی مطرح شده‌اند؟