به مناسبت بزرگداشت هفته پژوهش و فناوری، پژوهشکدۀ آمار سلسله سخنرانیهایی با شعار «ورود به قرن جدید با حکمرانی دادهها در نظام آماری نوین» را از بیست و سوم تا بیست وششم آذرماه برگزار میکند. در این راستا میزگرد تخصصی با تاکید بر آمارگیریهای نمونهای نوین با ابزارهای رایانهیار از ساعت ۱۸ تا ۲۰ روز یکشنبه ۲۳ آذر 1399 بهصورت مجازی با حضور دکتر غلامرضا کشاورز حداد (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف)، دکتر زهرا رضایی قهرودی (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر روشنک علیاکبری صبا (عضو هیئت علمی پژوهشکده آمار) و دکتر لیدا کلهری (عضو هیئت علمی و مدیر گروه طرحهای فنی و روشهای آماری پژوهشکده آمار) برگزار شد. هدف از برگزاری این میزگرد ارتباط بیشتر دستگاههای اجرایی در لوای قانون آمار و همچنین توسعه ارتباطات پژوهشگران و دستگاههای اجرایی با هدف انجام تحقیقات علمی و پیادهسازی روشهای نوین در اعتلای نظام آماری از طریق افزایش کیفیت دادهها و اعتمادسازی است.
در ابتدای نشست آقای دکتر کشاورز ضمن اشاره به برابری جنسیتی در بازار کار بهعنوان یکی از شاخصهای توسعه انسانی، چرایی پایین بودن نرخ مشارکت زنان در بازار کار ایران را بر اساس دادههای طرح آمارگیری نیروی کار ایران و ساختار قوانین، مورد بحث و بررسی قرار دادند. ایشان توسعه اقتصادی و رشد درامد سرانه، سطح تحصیلات، نرخ باروری و توسعه ابزارها و لوازم زندگی، ساختار قوانین و تمایل زنان به فعالیت اقتصادی در نرخ مشارکت زنان را مورد بررسی قرار دادند. در ادامه خانم دکتر صبا با تأکید بر بیسابقه بودن بحرانهای ایجادشده در سراسر جهان در اثر پاندمی بیماری کووید ۱۹، طرح پژوهشی «تأثیرات اجتماعی- اقتصادی، جمعیتی و سلامت روان بیماری کووید ۱۹» را تشریح کردند. این طرح با هدف تهیه شواهدی علمی برای ارائه به برنامهریزان و سیاستگذاران بهمنظور تدوین و بازبینی برنامههای شواهدمبنا در پاسخگویی به آثار اجتماعی، در دستور کار پژوهشکدهی آمار قرار گرفته است. این طرح پژوهشی بهعنوان طرحی جامع، اطلاعاتی در ۵ محور زیر ارائه خواهد داد:
· شیوع بیماری کرونا در ایران، سطح و الگوی سنی و جنسی مرگ و میر ناشی از کرونا،
· تأثیر همهگیری کووید ۱۹ بر وضع تحصیلی کودکان ۶ ساله و بالاتر در جامعه،
· تأثیر همهگیری کووید ۱۹ بر وضع ازدواج و فرزندآوری افراد جامعه،
· تأثیر همهگیری کووید ۱۹ بر وضع فعالیت اقتصادی افراد ۱۸ ساله و بالاتر،
· فشارهای روانشناختی افراد ۱۸ ساله و بالاتر جامعه.
اطلاعات مورد نیاز در خصوص بیماری کووید ۱۹ و تأثیرات آن، از دو منبع اطلاعات ثبتی و آمارگیری بهدست خواهند آمد. برای دریافت اطلاعات ثبتی رایزنیهایی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ثبتاحوال و وزارت آموزش و پرورش آغاز شده است. آمارگیری از ۱۵۰۰۰ خانوار نمونه به شیوه مصاحبه تلفنی در آذرماه آغاز شده و در دیماه پایان میپذیرد.
سپس خانم دکتر زهرا رضایی قهرودی، با توجه به این که بررسی تأثیر برخی عوامل محیطی از جمله تأثیر تربیت بر رشد افراد در دوران طفولیت و نوجوانی، نیازمند مطالعه طولی بلند مدت است و با اشاره به این که اینگونه مطالعات طولی در ایران (به خصوص در حوزهی تعلیم و تربیت و رشد کودکان) به ندرت انجام شده است، در خصوص پژوهش انجامشده در خصوص طراحی مطالعات طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی توضیحات مبسوطی ارائه کردند که با هدف بررسی عمیق و همه جانبه فرآیند رشد کودکان و نوجوانان، به واکاوی چگونگی تأثیر عوامل فردی، خانوادگی و آموزشی بر رشد و تکامل کودکان و نوجوانان میپردازد.
در این سخنرانی علاوه بر مرور تجربیات مشابه جهانی در طراحی چنین آمارگیریهایی، مدل مفهومی و پروتکل طراحیشده برای مطالعه طولی رشد و تحول کودکان و نوجوانان ایرانی شامل روش نمونه گیری، نحوه اجرای آمارگیری و 13 پرسشنامه طراحیشده برای خانوار، والدین، کودکان، نوجوانان و جوانان، معلمین و مدیران مدارسی که کودک در آنها تحصیل میکند، مراقبان در منزل و مهدکودک و ... تشریح شد.
در پایان، خانم دکتر لیدا کلهری سخنرانی خود را در خصوص بهکارگیری پارادادهها در بهبود نتایج آمارگیریها ارائه نمودند. ایشان ضمن اشاره به اهمیت کیفیت دادههای تولیدشده، به تعریف پاردایتا و ارائه مصادیق کاربردهای آن پرداختند. با توجه به تغییر سریع شیوه اجرای آمارگیریها در اثر همهگیری بیماری کرونا و گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبههای تلفنی رایانهیار، ضرورت و امکان بهکارگیری پارادادهها برای نظارت بر فرایند آمارگیری و کنترل کیفیت آن به شیوه جدید بیش از پیش اهمیت دارد. ایشان همچنین پیشنهاداتی در خصوص به کارگیری پارادادهها برای نظارت بر آمارگیری نیروی کار ایران ارائه نمودند.
این میزگرد با تعامل و همکاری پژوهشکدهی آمار، دانشگاه تهران و دانشگاه شریف و حضور پژوهشگران دانشگاه، مدیران دستگاههای اجرایی و دانشجویان برگزار شد.