خانه ریاضیات اصفهان به مناسبت روز آمار و برنامهریزی وبیناری با سه محور زیر برگزار کرد:
این وبینار از ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۰ روز چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۹ به همت خانه ریاضیات اصفهان و با همکاری مرکز آمار ایران، پژوهشکده آمار و اتحادیه انجمنهای ایرانی علوم ریاضی برگزار شد.
«آشنایی با آمار رسمی» عنوان اولین سخنرانی این وبینار بود که توسط آقای دکتر محمدرضا فقیهی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی مورد بحث قرار گرفت.
در ابتدا ایشان به معنی و مفهوم واژه آمارو آمارهای رسمی و کاربردهای آن پرداختند و واژههای اصلی و پرکاربرد حوزههای رسمی مانند نظام آماری و نظام آمار رسمی را تشریح کردند. ایشان آمارشناسان، پاسخگویان، کاربران و تصمیمگیران را اجزای یک نظام آمار دانستند.
آقای دکتر فقهی مؤلفههای کیفیت (یعنی ارتباط، درستی، روزامدی، دسترسپذیری، تقسیمپذیری و انسجام)، انواع خطا در آمارگیریها (خطاهای نمونهگیری و خطاهای غیر نمونهگیری) و روشهای بدست آوردن دادهها و اطلاعات را جز موضوعات مهم در آمار رسمی برشمردند.
به گفته ایشان سرشماری، نمونهگیری و دادههای ثبتی سه منبع اصلی جمعآوری اطلاعات است و مواردی همچون سرعت بیشتر، هزینه کمتر، کیفیت مناسب اطلاعات، و سهولت در نظارت و کنترل فرایند آماری جز مزایای استفاده از روش نمونهگیری نسبت به سرشماری است اما گاهی ناچار به استفاده از روش سرشماری هستیم.
در ادامه ایشان مراحل مختلف اجرای طرحهای آماری را تشریح کردند و سپس به مبحث آمار رسمی در کشورهای جهان و ایران و قوانین و دستگاههای متولی این آمار و ... پرداختند.
بخش پایانی سخنرانی آقای دکتر فقیهی به روشهای آموزش آمار رسمی در ایران و مراحل تولید آمار رسمی در سازمانهای اجرایی و نقش آمارشناسان در این حوزه اختصاص داشت.
آقای سید نعمتاله میرفلاح نصیری، معاون طرحهای آماری و آمارهای ثبتی مرکز آمار ایران، بهعنوان سخنران دوم به موضوع «وضعیت نظام آماری و تولید آمارهای رسمی در کشور» پرداختند.
ایشان در ابتدای سخنرانی خود به تشکیلات کمیسیون آمار سازمان ملل متحد و بهطور مشخص به تاریخچه و ساختار شورای عالی آمار در ایران اشاره کردند و موضوعاتی مانند تأسیس نظام آمارشناسی، تدوین سیاستهای کلی نظام آماری کشور، ساماندهی نظام تولید و جمعآوری داده، تهیه فهرست آمارهای رسمی کشور، تدوین و ابلاغ چارچوب کیفیت آمارهای رسمی و توسعه آمارهای ثبتیمبنا را جز دستاوردهای مهم نظام آماری کشور در دو سال اخیر برشمردند.
به گفته آقای میرفلاح نصیری، در همه کشورها، اغلب دستگاههای اجرایی منشا تولید داده و اطلاعات آماری هستند اما همه دادهها و آمارهای جمعآوری شده از این طریق قابل انتشار بهعنوان آمارهای رسمی نیست. بلکه روش تولید آنها باید از چارچوبها و استانداردهایی تبعیت کنند تا قابلیت مقایسه بینالمللی و رتبهبندی کشورها وجود داشته باشد. در همین راستا سازمان ملل اقدام به تدوین استانداردها، توصیهنامهها و طبقهبندیهای بینالمللی در خصوص آمار نمود و تمام کشورها را به تبعیت از آنها ترغیب کرد.
در ادامه ایشان به نماگرهای ICPD (شاخصهای برنامه جمعیت و توسعه)، MDG (شاخصهای محور فقر و بیسوادی) و SDG (نماگرهای توسعه پایدار) که توسط سازمان ملل برای پایش روند پیشرفت تدوین شدهاند اشاره کردند.
به بیان ایشان فعالیتهای نظام آمار کشورها در ۵ محور اصلی تولید داده، جمعآوری داده، انتشار آمار، موضوعات استراتژیک و مدیریت آمار دستهبندی میشوند. در ادامه ایشان زیربخشهای هر یک از این سه محور را بطور کامل تشریح کردند.
بخش آخر سخنان آقای میرفلاح نصیری به وظایف آمارشناسان اختصاص داشت، وظایفی همچون طراحی فرایند جمعآوری دادهها، آشنایی با استانداردها و طبقهبندیهای بینالمللی، پردازش و تجزیه و تحلیل دادهها و ... .
«مهارتها و توانمدیهای مورد نیاز برای دانش آموختگان آمار برای ایفای نقش در نظام آماری نوین و جهان پیش روی» عنوان سخنرانی آقای دکتر اشکان شباک، رئیس پژوهشکده آمار، بهعنوان سخنران سوم بود.
در ابتدای سخن، آقای دکتر شباک به ضرورت مدرنسازی در آمارهای رسمی، تاریخچه طرح موضوع مدرنسازی آمار رسمی در جهان، تشکیل گروه HLG-MOS، و مباحث مطرحشده و قطعنامه پایانی چهل و هشتمین نشست کمیسیون آمار سازمان ملل در سال ۲۰۱۷ در خصوص برنامه گذار و مدرنسازی آمار رسمی اشاره کردند.
ایشان مدرنسازی آمار رسمی را معادل مدرنسازی نظام آماری یا همان نظام ملی آمار، نظام منطقهای آمار و نظام بینالمللی آمار دانستند و الگوی مفهومی آن را تشریح کردند.
در ادامه به تفاوت دو مفهوم توسعه نظامهای آمار رسمی و مدرنسازی آمار رسمی و موضوعاتی مانند قانون آمارهای رسمی و سرفصلهای آن، برنامههای راهبردی و عملیاتی در این حوزه، و مؤلفههای کلیدی مدرنسازی آمار رسمی پرداختند.
سپس به اصول بنیادین آمار رسمی با رویکرد مدرنسازی مانند محرمانگی و کنترل افشای اطلاعات و چگونگی استفاده از ریزدادهها اشاره کردند.
مفهوم، فرایند و انواع تحلیل دادهها در نظام آماری مدرن، موضوع پایانی سخنرانی ایشان بود. در ادامه ایشان به مهارتهای مورد نیاز نظام آماری مدرن برای دانشآموختگان رشته آمار پرداختند.
در انتها این وبینار با بخش پرسش و پاسخ حاضران و سخنرانها به پایان رسید.