شهرنشینی دارای تاریخچهای بسیار قدیمی است و بیش از پنج هزار سال قدمت دارد. در سطح جهانی تا سال۱۹۰۰ میلادی از هر ۸ نفر، یک نفر در مناطق شهری زندگی میکرد اما در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان شهرنشین هستند. افزایش جمعیت شهری، در دنیای امروز، بهعنوان یکی از شاخصهای توسعه اقتصادی و اجتماعی و جمعیتی مورد توجه است.
ایران نیز دارای سابقهای دیرین در تاریخ شهرنشینی است. در نیمقرن اخیر روند شهرنشینی در کشور سیر صعودی داشته است. نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ نشان میدهد جمعیت شهری ایران نزدیک به سهچهارم جمعیت کل کشور است. انتظار میرود روند شهرنشینی همچنان به سیر صعودی خود ادامه داده و در سال ۱۴۳۵ از ۸۴ درصد فراتر رود. آمارها حاکی از این است در حال حاضر بخش زیادی از جمعیت شهری ایران در تعداد محدودی کلانشهر متمرکر شدند. در مقابل در کشور تعداد زیادی شهر کم جمعیت وجود دارد. بررسیها نشان میدهد در صورت اجرای سیاستهای افزایشی جمعیت، تمرکز جمعیت در مناطق شهری به ویژه کلانشهرها بیش از پیش خواهد شد. بدیهی است رشد سریع و بیحد و حصر جمعیت شهری به ویژه در کلانشهرها به همراه عدم برنامهریزی و فراهم نمودن زیرساختهای لازم، سبب آسیبهای متعدد اقتصادی و اجتماعی در مناطق شهری خواهد شد.
هدف اصلی از مطالعه حاضر، بررسی روند شهرنشینی ایران در نیمقرن اخیر و سپس پیشبینی جمعیت نقاط شهری و آیندهنگری جمعیت کلانشهرها است. روش تحقیق توصیفی، تکنیکی و آینده پژوهی است. پیشبینی جمعیت در مرحله نسخت برای جمعیت شهری کشور و با روش ترکیبی- نسلی انجام شد. سپس برای آیندهنگری جمعیت کلانشهرها از روش سهمی مدد گرفته شد.
این مطالعه نشان میدهد در صورت اجرای سیاستهای افزایش جمعیت، جمعیت بیشتری در کلانشهرها متمرکز خواهد شد و این وضعیت اقتصاد جمعیت شهری را متحول خواهد کرد. در این حالت برنامهریزان شهری و سیاستگذاران میبایست درصد تمهیداتی بیش از پیش برای جمعیت موجود در نقاط شهری باشند. بدیهی است برنامهریزیهای اقتصادی باید قبل از هر چیز، دستیابی آسان به شغل و درآمد معقول را امکانپذیر سازد.
فایل کامل این گزارش در نشانی زیر قابل دسترس است.
https://b2n.ir/582893