به مناسبت بزرگداشت روز آمار و برنامهریزی و گرامیداشت روز جهانی آمار، مراسم گرامیداشت این روز و کنفرانس بینالمللی «مهاجرت: الگوها، پیامدها و سیاستها » در روز پنجم و ششم آبان ماه در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد. مراسم افتتاحیهی این کنفرانس با حضور آقایان دکتر جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، دکتر رحمانی فضلی، وزیر کشور، دکتر عادل آذر، رییس مرکز آمار ایران و با حضور معاونان و کارکنان مرکز آمار ایران و همچنین جمعی از اساتید و دست اندرکاران نظام آماری کشور برگزار گردید. در مراسم افتتاحیهی این کنفرانس همچنین از ترجمه کتاب SNA2008 رونمایی شده و از افراد نمونه در حوزه آمار کشور تقدیر به عمل آمد. در ادامه این مراسم، کنفرانس دو روزه مهاجرت با سخنرانی خانم دکتر رضایی قهرودی، رییس پژوهشکده آمار و دبیر کنفرانس آغاز به کار نمود.ارائه گزارش رئیس کمیته علمی کنفرانس، جناب آقای دکتر محمودیان و سخنرانی خانم العداوی،رئیس صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در ایران، از دیگر بخش های افتتاحیه کنفرانس دو روزه مهاجرت بود.
دکتر عادل آذر در ابتدای این مراسم ضمن اشاره به این که روز آمار امسال، مصادف با پنجاهمین سال تاسیس مرکز آمار ایران است، روزآمار را به همه دستاندرکاران نظام حرفه ای آمار کشور، به ویژه پیشکسوتان و فعالان این حوزه که طی این ۵۰ سال در راه ارتقای کیفیت آمار و اطلاعات کشور فعالیت کردهاند تبریک گفتند و در ادامه ضمن تشکر ازآقای دکتر جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، برای حضور در این مراسم و توجه ایشان به نظام حرفهای آمار کشور، افزود: هیئت دولت و مدیران عالی ما، خواهان سرعت و دقت در آمار هستند که مرکز آمار ایران با ارائه شاخصهای مهم اقتصادی، از جمله نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی در زمانهای مقرری که استانداردهای بین المللی تعیین کرده است، این خواسته را برآورده کرده است.
دکتر آذر در ادامه سخنان خود، با اشاره به این که جدول داده ستاده که توسط مرکز آمار ایران تهیه میشود، مبنای تدوین برنامه ششم توسعه است، گفت: پیش نیاز تهیه داده های جداول داده – ستانده و سایر طرحهای مرکز، وجود یک زیر ساخت قوی فناوری اطلاعات(IT) در مرکز آمار ایران است که این زیر ساخت قوی امکان اجرای سرشماری کشاورزی در سال ۹۳را به شیوه کاملا الکترونیکی به وجود آورد و سرشماری نفوس و مسکن کشور درسال آینده نیز با بهرهگیری از ۲۵ هزار مأمور آمارگیر و به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. وی افزود: با توجه به توان بالای مرکز آمار ایران سازمان ملل متحد مأموریتی را در حوزه تولید حساب های ملی و اقماری به این مرکز واگذار کرد که بدون هزینه و با بهره گیری از اطلاعات موجود این آمار تولید و به دولت نیز ارائه شد که براساس این آمار سهم اقتصاد روستا ۲۶ درصد شد.
رئیس مرکز آمار ایران در بخش دیگری از سخنان خود، در رابطه باضرورت ارتقاء فرهنگ آماری در کشور گفت: اگر فرهنگ و سواد آماری در جامعه افزایش یابد اعتماد به نظام نیز افزایش خواهد یافت. دکتر عادل آذر در ادامه ضمن تاکید بر این نکته که سامان دهی آمارهای ثبتی، منوط به همکاری کلیه دستگاهها با مرکز آمار و ارائه آمار و اطلاعات به این مرکز است از هیئت دولت و معاون اول رییس جمهور برای استقرار نظام آمارهای ثبتی و سازو کار همکاری مستمر و جدی دستگاههای اجرایی در خواست حمایت و پشتیبانی نمود.
اطلاعات و داده های مرکز آمار مورد استناد دولت است و در برنامه ریزیهای کشور مورد استفاده قرار می گیرد.
معاول اول رییس جمهور که به عنوان یکی از مدعوین بلند مرتبه کشور در مراسم روز آمار حضور داشت، مهمترین نیاز امروز کشور برای حل چالش های موجود نظیر مسائل زیست محیطی، کمبود آب، بیکاری، ایران هراسی، ناامنی های منطقه و مشکلات اقتصادی را برنامه ریزی دانست و گفت: آمارها و مستندات صحیح و علمی بهترین ابزار برای مدیریت کشور است تا دولت بتواند بر اساس آن برنامه ریزی منسجم و دقیقی داشته باشد. دکتر اسحاق جهانگیری در سخنرانی خود در این مراسم، روز آمار را فرصتی مناسب برای توجه به شاخص های آماری به عنوان مهمترین شاخص های برنامه ریزی مدنظر کارشناسان و صاحب نظران این عرصه ذکرکرد و گفت: نخستین گام در فرایند برنامه ریزی داشتن تصویری روشن از واقعیت های موجود جامعه است تا ضمن شناسایی فرصتها، نیازها و تنگناهای اساسی را شناسایی و برای از بین بردن یا کاهش اثرات آن برنامه ریزی مناسب کرد. دکتر جهانگیری در بخش پایانی سخنان خود با قدردانی از عملکرد مرکز آمار ایران اظهار داشت: اطلاعات و داده های مرکز آمار مورد استناد دولت است و در برنامه ریزی های کشور مورد استفاده قرار می گیرد و این اطلاعات برای ما در تدوین برنامه ی ششم توسعه ملاک عمل خواهد بود.
دکتر رحمانی فضلی، وزیر کشور، به عنوان یکی دیگر از سخنرانان مراسم گرامیداشت روز آمار و پنجاهمین سال تاسیس مرکز آمار ایران و همچنین کنفرانس بین المللی مهاجرت، الگوها ، پیامدها و سیاست ها که به همراه مراسم روز آمار برگزار شد، به تبیین علل و عوامل پدیده مهاجرت پرداخت و گفت : مهاجرت پدیده ای انسانی است و باید از نظر اجتماعی ، امنیتی ، اقتصادی و فرهنگی ، با رویکردی عادلانه، منصفانه ، قانونی و شفاف با آن برخورد کرد . دکتر رحمانی فضلی وجود نابرابری ها در تمام ابعاد بویژه از بعد امنیتی و معیشتی را عامل اصلی پدیده مهاجرت دانست و گفت : جمهوری اسلامی ایران به دلایل اعتقادی و انسانی پذیرای دو و نیم میلیون مهاجر است و با وجود اینکه روزانه ۲هزار نفر از اتباع افغانستان به کشور خود دلالت داده می شوند، اما بدلیل نابرابری های موجود در زمینه های امنیتی ، اقتصادی و معیشتی، در همین مدت ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰مهاجر جدید به صورت غیر مجاز وارد کشورمان می شوند . وزیر کشور با تأکید بر لزوم رعایت حقوق مهاجرین و تلاش برای تعامل جامعه مهاجر پذیر با مهاجران گفت : باید شرایط به گونه ای باشد که هر لحظه امکان اعمال حاکمیت و مدیریت برای این گروه فراهم باشد . رحمانی فضلی گفت: موضوع مهاجرت یک مساله جهانی است و از طریق همکاری های بین المللی باید به حل این مشکل کمک کرد. وزیر کشور همچنین گفت: آنچه عمدتا در پدیده مهاجرت به عنوان یک موضوع مساله ساز مطرح است، مهاجرت های غیر مدیریت شده و غیر قانونی است که برای کشورهای مختلف هم مبدا و هم مقصد و در داخل در سطح ملی و منطقه ای مشکلاتی ایجاد می کند و حل این مساله مستلزم برنامه ریزی دقیق است. وی با اشاره به پدیده مهاجرت از مناطق مرزی به نواحی مرکزی و برخوردار کشور گفت : باید به گونه ای در مناطق مرزی کشور برنامه ریزی کنیم که در اینگونه مناطق درآمد متوازن به حضور جمعیت پایدار به عنوان اصلی ترین عامل دفاع غیر عامل بیانجامد و این مؤلفه با توجه به توانمندی های طبیعی و انسانی در کشورمان قابل دستیابی است.
در پایان مراسم افتتاحیه از برگزیدگان نظام آماری کشور از میان مدیران و کارشناسان مرکز آمار ایران، پژوهشکدهی آمار، استانداریها، دانشگاهیان، آمارگیران و سایر فعالان حوزهی آمار و برنامهریزی تقدیر بهعمل آمد.
کنفرانس بین المللی مهاجرت: الگوها، پیامدها و سیاست ها با پیشنهاد پژوهشکده آمار و مرکز آمار ایران و همراهی و همفکری انجمن جمعیتشناسی، موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، انجمن آمار ایران و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با هدف تدوین راهکارها و سیاستهای مناسب مرتبط با مهاجرت در برنامهی ششم توسعه و بررسی بیانات مقام معظم رهبری در سالهای اخیر در سیاستهای کلی جمعیت در زمینهی مهاجرت و بازتوزیع جمعیت، پس از مراسم افتتاحیه بزرگداشت روز آمار و برنامهریزی برگزار شد.
محورهای اصلی کنفرانس عبارتند از:
محور اول: منابع دادههای مهاجرت محور دوم: مهاجرت داخلی محور سوم: مهاجرت خارجی محور چهارم: مهاجرت و اقتصاد
در این کنفرانس چهار مهمان خارجی از کشورهای امریکا، استرالیا و سوئیس برای ارائه سخنرانی در کنفرانس شرکت کرده بودند.
در روز نخست برگزاری کنفرانس بین المللی مهاجرت: الگوها، پیامدها و سیاست ها، بررسی دو محور با عنوان های «منابع داده های مهاجرت» و «مهاجرت داخلی» در دستور کار این کنفرانس قرار گرفت تا بستری مناسب برای واکاوی موشکافانه الگوها و پیامدهای مهاجرت را فراهم آورد. دکتر سعید معیدفر مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی با تشریح مقاله خود با عنوان «عوامل اجتماعی مهاجرت های داخلی » با اشاره به این نکته که مهاجرت انسان ها برای زیست بهتر پدیده جدیدی نیست افزود: به نظر می رسد این پدیده در دنیای معاصر هم به لحاظ کمی و هم از نظر ابعاد و عوامل تاثیرگذار بسیار بیشتر و متنوع تر است.
دکتر سعید معیدی فر با بیان اهمیت مطالعه مهاجرت از ابعاد جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تصریح کرد که مطالعه ی همه جانبه این پدیده نیازمند دسترسی به اطلاعات و آمار مهاجرت داخلی است. بر پایه سخنان مشاور اجتماعی وزیر راه بیشتر این آمارها از یافته های حاصل از سرشماری ها به دست می آید که بسیار محدود بوده و تنها شناخت های بسیار عام و کلی به دست می دهند. بنابراین بسیاری از کشورهای توسعه یافته اطلاعات مهاجرت را از سیستم ثبتی جمع آوری می کنند که با ایجاد نظام ثبتی دقیق و متمرکز می توان تصویری پویا از جابجایی های جمعیتی ارایه کرد. به گفته وی هدف از طرح این مقاله تبیین اهمیت داده های مهاجرت، بیان ظرفیت های موجود در سازمان ثبت احوال برای ثبت داده های جابجایی و مهاجرت داخلی، بررسی ابعاد گوناگون فرآیند جمع آوری و تولید آمار جابجایی داخلی و ارایه راهکارهای لازم به منظور تعیین سازوکار مناسب و کارآمد برای ثبت مهاجرت به عنوان یک واقعه است.
در روز اول کنفرانس، علاوه بر سخنرانان داخلی، پرفسور مارتین بل، مدرس دانشگاه کوئینزلند به زبان انگلیسی به تشریح 2 مقاله با عنوان
Collecting Data on Internal Migration: Towards Global Best Practice
در خصوص منابع داده و
Cross-national comparisons of internal migration: An update on global patterns and trends در خصوص مهاجرت داخلی پرداخت.
در روز اول کنفرانس میزگردی تحت عنوان مهاجرت از دیدگاه کشورهای مقصد با ریاست جناب آقای دکتر محمدجلال عباسی شوازی، استاد جمعیتشناسی دانشگاه تهران و رئیس مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور و با حضور مهمانان خارجی جناب آقای دکتر فرهاد مهران، Jerrold W. Huguet Dr. ، Professor Martin Bell، Professor Ellen Percy Kraly برگزار گردید.
در روز دوم برگزاری کنفرانس بین المللی مهاجرت: الگوها، پیامدها و سیاست ها، بررسی دو محور با عنوان های « مهاجرت خارجی » و « مهاجرت و اقتصاد » در دستور این کنفرانس قرار گرفت. علاوه بر سخنرانان داخلی در این روز، خانم الن کلری به ارائه مقاله خود تحت عنوان
International Migration Statistics and International Migration Research: Global, Transnational, and National Contexts
در خصوص مهاجرت خارجی پرداخت. همچنین جناب آقای دکتر فرهاد مهران، مشاور سازمان جهانی کار به ارائه مقاله خود تحت عنوان
Global and Regional Estimation of Migrant Workers, 2013
و جری هوگوت مشاور جمعیت و توسعه در تایلند به ارائه مقاله خود تحت عنوان
The Demography of Temporary Labour Migration in Asia
در خصوص مهاجرت و اقتصاد پرداختند.
در روز پایانی کنفرانس میزگردی تحت عنوان سیاستگذاریهای مهاجرت و قوانین و مقررات مهاجرت با ریاست جناب آقای دکتر حبیباله زنجانی و با حضور آقایان دکتر فرهاد مهران، دکتر حسن طایی، دکتر محمد میرزایی، دکتر حسین محمودیان و دکتر محمدجلال عباسی شوازی برگزار گردید.
در پایان مراسم، بیانیه پایانی این کنفرانس توسط جناب اقای دکتر حبیب ا.. زنجانی قرایت شد و بر اساس نظر کمیتهی داوران، مقاله خانم ها دکتر آرزو باقری و دکتر مهسا سعادتی با عنوان نمونهگیری از مهاجران با استفاده از روش نمونهگیری پاسخگو محور به عنوان مقاله برتر و پوستر خانم هما طاهری پور با عنوان تاثیر مهاجرتهای شغلی بر بازار کار کلان شهرها به عنوان پوستر برتر انتخاب شد و از آنها تقدیر به عمل آمد.