پژوهشکدهی آمار با هدف بررسی و مرور مطالعات علمی صورت گرفته در حوزه آمار رسمی اقدام به برگزاری دومین سخنرانی از مجموعه سخنرانی های علمی در تاریخ ۲۴ شهریور ۹۶ در سالن اجتماعات مرکز آمار نمود.
در ابتدا آقای دکتر فرامرزی معاون پژوهشی پژوهشکدهی آمار ضمن خیر مقدم به حضار و مدعوین، به معرفی اهداف شکلگیری و محتوای این سخنرانیها پرداخت.
سخنرانی اول با عنوان «برنامهگذار نظام آماری ایران» توسط آقای دکتر کاوه کیانی عضو هیئت علمی پژوهشکدهی آمار و مشاور رییس مرکز آمار ایران ارائه گردید. در این سخنرانی خلاصهای از برنامهگذار نظام آماری ایران را میتوان یکی از برنامههای راهبردی کشور دانست که در آن چشمانداز نظام آماری ایران به روشنی تبیین شده و تعهدات هر یک از ارکان نظام آماری به صراحت بیان شده است. چشماندازی که در آن نظام آماری ایران به یک نظام آماری پیشتاز در آسیا تبدیل شده و گامهای مهمی برای پیشرفت نظام آماری کشورمان در سطح جهان برداشته شده است. برنامهگذار نظام آماری جهتگیریهای راهبردی ذینفعان را برای دوره زمانی 1۴۰۴- ۱۳۹۶ارائه کرده است و نقشه راه تبدیل نظام آماری به یک نظام آماری پویا با بهرهگیری شایسته از سرمایههای انسانی و اجتماعی کشور برای ارائه آمارهای رسمی دقیق و بهنگام و خدمات آماری مناسب و در شأن کاربران ارجمند ملی و متقاضیان بینالمللی فراهم مینماید. برنامهگذار نظام آماری ایران جهتگیریهای تمامی ذینفعان نظام آماری را تعیین کرده و درصدد برآورده کردن نیازهای آماری کاربران اعم از تصمیمگیران، تصمیمسازان، محققان و عموم مردم در بالاترین سطح استاندارد میباشد. این برنامهگذار بر چهار راهبرد کلان زیر استوار است:
ایجاد یا تقویت زیرساختها و قوانین، مقررات و رویههای نظام آماری ایران مدیریت کارا و اثربخش نظام آماری ایران تولید محصولات و ارائه خدمات آماری با کیفیت توانمندسازی و ظرفیتسازی در نظام آماری ایران
در سخنرانی دوم که با عنوان «بررسی چارچوب کیفیت در آمار رسمی» توسط آقای دکتر اشکان شباک عضو هیئت علمی پژوهشکدهی آمار، مدیر گروه پژوهشی پردازش دادهها و اطلاعرسانی پژوهشکدهی آمار و مشاور رییس مرکز آمار ایران ارائه شد. ایشان به مقوله کیفیت آمارهای تولید شده، که همواره یکی از مهمترین موضوعات مطرح در زمینه تولید و انتشار آمارهای رسمی است. کیفیت یک محصول همواره از مهمترین و نخستین ویژگیهایی است که کاربران و مشتریان آن محصول مورد توجه قرار میدهند. بدیهی است که آمار نیز به عنوان یک محصول از این قاعده مستثنی نیست. با این وجود آمار از آن دسته محصولاتی است که کیفیت آن برای کاربر در وحله نخست و به آسانی قابل مشاهده نیست. در واقع هرگز نمیتوان به آسانی در خصوص کیفیت یک سری داده و یا آمار قضاوت کرد. این در حالی است که برداشت عموم از کیفیت دادهها تنها بعد «دقت» آن است، در حالی که از نظرفنی «دقت» تنها یکی از ابعاد کیفیت آمارها بوده و مفهوم کیفیت آمارها بوده و مفهوم کیفیت آمارها بسیار فراتر و پیچیدهتر از تعریف میشود. از همین روی موسسات و سازمانهای مرجع آماری از دیرباز به مقوله کیفیت آمارهای رسمی توجه داشتهاند. البته در سالهای اخیر و با توجه به پیشرفت و گسترش فناوری و شکلگیری شیوههای نوین گردآوری دادهها و نیز معرفی منابع جدید دادهای، موضوع کیفیت آمارهای رسمی نیز توسعه یافته و دارای ابعاد و مولفههای جامعتری شده است. از همین روی طی ۱۵ سال گذشته، موسسات مختلف مرجع و نیز کشورهای پیشرو آماری در سطح جهان، مطالعات و اقدامات گستردهای را در جهت تضمین و افزایش کیفیت آمارهای تولیدی انجام دادهاند. نتیجه پژوهشها و اقدامات آنها تهیه دستورالعملها و چارچوبهای کاربردی مختلفی برای اطمینان از کیفیت آمارها و افزایش آن بوده است. در این گفتار پس از اشارهای کوتاه به چگونگی شکلگیری این مفهوم در ادبیات آماررسمی به تعریف آن و شناساندن ابعاد و مولفههای آن میپردازیم.