در راستای معرفی اهداف و فعالیتهای مدرنسازی نظام آماری کشور، همایشی با عنوان «نقش و اهمیت مدرنسازی نظام آماری کشور» با مشارکت مرکز آمار ایران و پژوهشکدهی آمار در سالن اجتماعات مرکز آمار ایران در روز سهشنبه مورخ ۹۶/۱۰/۵ برگزار شد. در این همایش که با حضور کارکنان مرکز آمار ایران و پژوهشکدهی آمار و نمایندگانی از دستگاههای اجرایی تولید کننده آمار، سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استانها، دانشگاهها و اصحاب رسانه برگزار شد علاوه بر آقایان دکتر پارسا رئیس مرکز آمار ایران و دکتر نورمحمدی رئیس پژوهشکدهی آمار، آقایان دکتر دژپسند رئیس مرکز آموزش و پژوهشهای توسعه و آیندهنگری سازمان برنامه و بودجه کشور، مهندس جهانگرد معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و دکتر قاسمی معاون پژوهشی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به ایراد سخنرانی و بیان نظرات خود پرداختند.
دکتر نورمحمدی با بیان اینکه تدوین برنامهگذار نظام آماری کشور مراحل پایانی خود را طی میکند، ایجاد یا تقویت زیرساختهای فناوری اطلاعات، تقویت قوانین و مقررات و رویههای نظام آماری، ارتقای کارایی و اثربخشی مدیریت، بهبود کیفیت محصولات و خدمات و توانمندسازی و ظرفیتسازی در نظام آماری کشور را مهمترین راهبردهای کلان این برنامهگذار دانستند.
ایشان با ذکر چشمانداز و مأموریت نظام آماری، مصوب شورای عالی آمار کشور، بزرگترین چالش تحقق چشمانداز را اتصال اجزای درونی نظام آماری با اجزای بیرونی آن دانستند که از آن جمله میتوان به اجرای برنامه سوم ملی آمار در قالب برنامه ششم توسعه کشور، تدوین قانون آمار کشور و رفع تناقضات سایر قوانین موضوعی و دستگاهی با این قانون و تثبیت حرکت یک سویه جریان دادهها از دستگاههای اجرایی به مرکز آمار ایران اشاره کرد. دکتر نورمحمدی در پایان ضمن مهم دانستن حذف موازی کاری در تولید آمارها و تقدیر از رویکرد مرکز آمار ایران در ارایه تحلیلهای تبیینی، این دو موضوع را از اهم ملزومات یک نظام آماری مدرن دانستند.
دکتر دژپسند آمار را گوهری دانستند که قدر و جایگاه آن در کشورمان نمایان نشده است و تداوم این موضوع را ضایعهای جبرانناپذیربرای کشور دانستند. ایشان با ذکر اهمیت آمار در تدوین برنامهی توسعه کشور، نقص در تولید نیازهای آماری بخش برنامهریزی، عدم توجه به آمارهای مرکز آمار ایران، عدم دقت در تدوین برنامهها و اجرا نکردن برنامههای تدوین و تصویب شده را از آفات کشور معرفی نمودند.
ایشان با تمجید از اقدام مرکز در تحلیل آمارهای نیروی کار و تولید و انتشار تورم دهکی، این فعالیتها را آغازی درخشان برای مدرنسازی نظام آماری کشور معرفی کرده و خواستار اعطای قدرت بیشتر به مرکز آمار ایران. در ارزیابی کیفیت تولیدات دستگاههای اجرایی و اطمینان از رعایت دستورالعملها و استانداردها توسط تولیدکنندگان دادهها و آمارها شدند.
آقای دکتر دژپسند اعتماد عمومی مردم و محققان به مرکز آمار را از سرمایههای اجتماعی دانسته و پرهیز از ایجاد خلل به این اعتماد را خواستار شده و در پایان، حمایت از گردش یک طرفه داده از دستگاهها به مرکز آمار ایران در همه موضوعات به منظور زمینهسازی تأمین درست و بهنگام نیازهای برنامهریزی کشور را خواستار شدند.
آقای مهندس جهانگرد، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، که بهعنوان سخنران دیگر این همایش حضور داشتند، به اقدامات انجام شده در پیادهسازی نظام دولت الکترونیک و ایجاد زیرساختهای گردش دادههای کشور و استقرار نظام آمارهای ثبتی پرداختند. ایشان ایجاد سامانه یکپارچه صدور مجوز، درگاه دولت هوشمند و کارپوشه ملی ایرانیان را از اقدامات اساسی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دانسته و رویکرد دولت را فراهم کردن زمینه دسترسی مردم به خدمات الکترونیکی ، به ویژه دولت همراه اعلام کردند. بر این اساس، انرژی، مالیات، سلامت، تجارت و تدارکات دولت، کشاورزی، حملونقل، مسکن و گمرک از جمله حوزههای خدمات الکترونیکی دستگاههای اجرایی است که با شکلگیری کامل مراحل بلوغ، به تدریج در اختیار شهروندان قرار میگیرد. آقای مهندس جهانگرد در پایان ضمن ارج نهادن به خدمات مرکز آمار ایران در توجه به آمارهای ثبتی، اعلام نموند که بستر لازم برای انتقال داده از دستگاههای اجرایی به مرکز آمار ایران فراهم میباشد.
دکتر قاسمی معاون پژوهشی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز دیگر مهمان این همایش بودند که سخنان خود را با بیان نقش نظام قانونگذاری در تحقق اهداف نظام آماری مدرن آغاز نمود. ایشان با بیان اینکه دوری از فشارهای سیاسی، تقویت اعتماد عمومی و ارتباط مستحکم با برنامهریزان و سیاستگزاران از ویژگیهای یک نظام مطلوب آماری میباشد، روشن نبودن مسئولیت دستگاههای اجرایی، پاسخگو نبودن آنها، وجود موازی کاری در تولید آمارهای اقتصادی و فقدان ضمانت اجرایی برای رعایت استانداردهای مرکز آمار ایران را از جمله مشکلات نظام آماری فعلی دانستند.
دکتر قاسمی وجود نقص در قانون فعلی مرکز آمار ایران و عدم جامعیت آن بهعنوان قانون آمار کشور را یکی از کلیدیترین عوامل تنشهای موجود در نظام آماری و نظام برنامهریزی کشور معرفی نموده و در پایان، با ارایه نمونهای از آسیبشناسی نظام آماری در حوزه انرژی، خواستار نظارت بیشتر بر عملکرد دستگاههای اجرایی در تأمین نیازهای آماری با کیفیت و در چارچوب استانداردهای ملی و بینالمللی شدند.
دکتر پارسا رئیس مرکز آمار ایران نیز بهعنوان سخنران پایانی نشست، ضمن معرفی ویژگی های مراکز آماری سنتی و مدرن، اجرای سرشماریها ، تولید حسابهای ملی و پایش و ارزیابی برنامههای توسعه را از بدیهیترین وظایف یک مرکز آمار مدرن معرفی کردند. ایشان با ذکر نمونههایی از عدم توجه برخی دستگاههای اجرایی به قانون در ارایه بی قید و شرط دادههای مورد نیاز و آمارهای تولید شده بهعنوان آفت نظام آماری و کلید گست دو حلقه مهم نظام آماری و نظام برنامهریزی کشور یاد کردند. ایشان با بیان اینکه تنها راه ارایه آمارهای سریع و قابل اتکا، دسترسی به همه منابع دادهای موجود در کشور است، رصد سیاستهای کلی کشور توسط مرکز آمار ایران را از تأکیدات مقام معظم رهبری دانستند. دکتر پارسا ، دبیر شورای عالی کشور، با اشاره به جایگاه مرکز آمار ایران و واحدهای آمار دستگاههای اجرایی، خواستار توجه بیشتر به این ساختار و سیاستهای انگیزشی به منظور جلوگیری از خروج نخبگان از حوزههای آماری دولت شدند. ایشان تولید آمار را پرهزینه دانسته و ارتقای سال پایه در تولید شاخصهای قیمت، حسابهای ملی و جداول داده-ستانده و همینطور انتشار تورم دهکی را از مهمترین توفیقات مرکز آمار ایران دانستند.
دکتر پارسا در پایان ضمن ارایه گزارشی از اقدامات این مرکز در حرکت به سوی آمارهای ثبتی-مبنا و تعامل بادستگاههای اجرایی، خواستار بکارگیری اراده سیاسی و حمایت از نقش و جایگاه مرکز آمار ایران در مدرنسازی نظام آماری کشور و همینطور تداوم تلاشهای مشترک مرکز پژوهشهای مجلس و پژوهشکدهی آمار در تدوین قانون آمار کشور شدند.