آرشیو طرح‌های پژوهشی

/پژوهش/طرح‌های پژوهشی/آرشیو طرح‌های پژوهشی

بررسی چندمتغیری روند تغییرات باروری در ایران

  • نویسنده / نویسندگان: حسن عینی زیناب
  • وضعیت اجرا: پایان یافته
  • تاریخ پایان: خرداد 1394
  • همکاران: زهرا سلطانی، فریده شمس قهفرخی، محمد شیری، محمد اسلامی، محمد اسماعیل مطلق
  • گروه پژوهشی مسئول: گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی
  • واژه های کلیدی: باروری
  • زمان اجرا : فروردین۱۳۹۳

پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های نوین آماری و جمعیتی، تغییرات‌ میزان باروری کل و شاخص‌های مربوط را به صورت چندمتغیری بررسی می‌نماید. روش مورد استفاده در این طرح بر اساس مدل رگرسیونی بقا با بازه‌های زمانی‌ مجزای پیشرفت در تعداد فرزندان برای هر پیشرفت موالید به صورت جداگانه می‌باشد. مدل‌های مربوط به هر انتقال، به صورت جداگانه مجموعه ای از احتمالات ازدواج و یا تولد فرزند را بر اساس سن زن، تعداد فرزندان در آغاز دوره انتقالی، و مدت زمان سپری شده از آغاز دوره را پیش بینی‌ می‌نمایند. مجموع این احتمالات، برای تمام دوره‌ها، در ساختن جداول عمر چندبعدی به کار می‌روند. میزان باروری کل و شاخص‌های مربوط به آن به طور مستقیم از جداول عمر چندبعدی محاسبه می‌گردند. از آن‌جایی که احتمالات مورد استفاده در ساختن جداول عمر چندبعدی از مدل‌های رگرسیونی محاسبه گردیده‌اند، این احتمالات و جداول عمر حاصل می‌توانند چندمتغیری باشند. داده‌های مورد استفاده در این طرح شامل نمونه ۲ درصد داده‌های خام سر شماری‌ عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ و پیمایش جمعیت و سلامت ایران در سال ۱۳۸۹می‌باشد. بررسی چندمتغیری میزان باروری کل و شاخص‌های مربوط، هم به صورت دوره‌ای و هم به صورت نسلی انجام شده است. یافته‌های مطالعه دوره‌ای برای دو دهه گذشته نشان می‌دهد که با کاهش میزان باروری کل، تأثیر متغیرهای مطالعه در تبیین باروری کاهش یافته است. با این‌که احتمال تولد همه فرزندان در طی بیست سال اخیر کاهش یافته است، ولی نقش متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در احتمال تولد فرزندان دوم به بعد بیشتر از فرزندان اول و دوم است. همچنین در طی دو دهه گذشته، سن داشتن فرزند اول افزایش یافته و زنان شهری، تحصیل‌کرده، شاغل، و طبقه بالا پیشگامان تأخیر در فرزندآوری بوده‌اند. فاصله بین تولد‌ها در رتبه‌های تولد اولیه افزایش یافته است و زنان تحصیل‌کرده، شاغل، و طبقه بالا پیشگامان به تعویق انداختن تولد فرزندان بعدی هستند. یافته‌های مطالعه نسلی نیز نشان می‌دهد میزان باروری تجمعی روندی کاهشی را تجربه کرده است و این روند کاهشی برای همه گروه‌های اقتصادی، اجتماعی، و جمعیتی اتفاق افتاده است. با این‌که احتمال تولد همه فرزندان از نسلی به نسل بعد کاهش یافته است ولی احتمال تولد فرزندان اول و دوم ضمن کمترین کاهش بیشترین عمومیت را داشته‌اند. کاهش باروری در ابتدا در سنین بالا و همراه با کاهش باروری در این سنین اتفاق افتاده است. سپس تأخیر فرزندآوری در سنین پایین سبب متمرکز شدن فرزندآوری در سنین خاصی شده است. بعد از کاهش باروری به زیر نرخ جانشینی، الگوی فرزندآوری جدیدی که شامل عدم فرزندآوری و یا تأخیر در سنین زیر ۳۰ سال و جبران در سنین بالای ۳۰ سال می‌باشد در ایران در حال شکل‌گیری است. با افزایش سن ازدواج و نیز فاصله‌گذاری بیشتر بین فرزندان، سن فرزندآوری به خصوص برای موالید با رتبه پایین روندی افزایشی را تجربه کرده است.

فایل های پیوستی
طراحی سایت