آمارگیریهای رو در رو با مراجعهی حضوری به شدت تحت تأثیر شرایط بحران اپیدمی بیماری کرونا (کووید ۱۹) قرار گرفتهاند تا جایی که امکان انجام این آمارگیریها گاهی فراهم نیست. اما در مورد اجرای آمارگیریهای منظم (سالانه یا فصلی یا ...) که متغیرهای اجتماعی اقتصادی کوتاهمدت (مانند نیروی کار، هزینه و درامد خانوار یا شاخصهای قیمت) را اندازهگیری میکنند و دسترسی به این متغیرها برای برنامهریزی و تصمیمگیری در سطح کلان، بسیار مهم است، ممکن است به تعویق انداختن عملیات آمارگیری امکانپذیر نباشد.
بر این اساس پژوهشکدهی آمار بررسی تأثیر اپیدمی بیماری کرونا بر انجام فعالیتهای آماری مراکز آمار رسمی را در فروردین ۱۳۹۹ در دستور کار خود قرار داد. این مجموعه حاصل تحقیقات اجمالی پژوهشکدهی آمار در این خصوص است. در این مجموعه، کلیاتی از پیشنهادات و روشهای مورد استفاده در سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی بههمراه راهکارهای پیشنهادی برای اجرای آمارگیریهای خانواری مرکز آمار ایران در شرایط بحران اپیدمی بیماری کرونا آمده است. همچنین به استفاده از فناوریهای ارتباطات مجازی در آمارگیریهایی با مصاحبهی تلفنی رایانهیار اشاره شده است. در تهیه این مجموعه از مطالعات و تحقیقات اخیر واحدها و معاونتهای مرکز آمار ایران نیز استفاده شده است.
مهاجرت در کنار باروری و مرگ و میر سومین فرایندی است که بر تغییرات جمعیتی تأثیر گذار است. جابجاییهایی جمعیتی همچنین تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در مبدأ و مقصد را موجب میشود. مهاجرت را میتوان نوعی تطبیق و سازگاری در پاسخ به نیازهای اقتصادی و اجتماعی محسوب کرد که میتوان گفت تفاوتهای منطقهای علت غالب بسیاری از مهاجرتها است. مهاجرتهای بین استانی در ایران در دهههای اخیر حجم قابل توجهای داشته است. این تحرکات استانی اثر قابل توجهای بر وضعیت مناطق مهاجر فرست و مهاجرپذیر اعمال کرده است. با توجه به کاهش میزانهای موالید و مرگ و میر در ایران میتوان گفت سهم مهاجرتهای داخلی در رشد جمعیت کلانشهرهای ایران مؤثر بوده است. مهاجرت نامتناسب از شهرهای کوچکتر به شهرهای بزرگتر باعث بروز بینظمیهایی در گسترش فیزیکی شهرها و ایجاد حاشیهنشینی میشود. اهمیت روزافزون مهاجرت، موجب مطالعات مهاجرتی در نیمقرن اخیر شده است. مطالعاتی که عمدتاً در پاسخ به گسترش علاقه سیاستگذاران و برنامهریزان در مورد تغییرات رشد جمعیت مناطق است.
در ایران طی سه دهه اخیر، سالانه به طور متوسط حدود یک میلیون نفر داخل مرزهای کشور جابهجا شده اند در این گزارش با تحلیل دادههای سرشماری (ماتریسهای مهاجرتی بین استانها) با استفاده از مدلهای خطی، ساختار فضای مهاجرتهای بین استانی در ایران را مورد بررسی قرار داده است. نتایج به دست آمده میتواند اطلاعات و مبانی لازم را برای سیاستگذاریهای مهاجرتی جدید فراهم کند.