مدلهای پیشبینی جمعیت برای کوچکناحیهها توجه بسیاری از پژوهشگران حوزهی جمعیتشناختی کاربردی را به خود جلب کرده است. یک زیرجامعه زمانی کوچکناحیه نامیده میشود که اندازهی نمونهای آن خیلی کوچک باشد؛ بهطوری که براوردهای مستقیم کارایی لازم را نداشته باشند. با توجه به سیاستهای جمعیتی پیشنهادی ایران در سالهای اخیر و با در نظر گرفتن نیاز دستگاههای اجرایی مختلف به اطلاع از جمعیت و ویژگیهای واحدهای جغرافیایی کوچک، لزوم بررسی و ارائهی مدل پیشبینی جمعیتی کوچکناحیهای در ایران بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. شایان ذکر است از آنجاییکه همهی واحدهای جامعه در سرشماریها شمارش و ویژگیهای مورد نظر آنها گردآوری میشود، مجموعه دادههای حاصل از سرشماریها اطلاعات این زیرجامعههای کوچک را نیز پوشش میدهد.
به همین منظور با هدف پاسخگویی به نیاز موجود در خصوص اطلاع از جمعیت و ویژگیهای واحدهای جغرافیایی کوچک طرح پژوهشی »شبیهسازی جمعیتی در سالهای بین دو سرشماری در چند شهرستان نمونه« در دستور کار پژوهشکدهی آمار قرار گرفت. این پژوهش سعی در معرفی مدلی برای پیشبینی جمعیت کوچکناحیهای در ایران دارد و در آن هر شهرستان بهعنوان یک کوچکناحیه در نظر گرفته شده است. از بین شهرستانهای کشور چهار شهرستان قم، محلات، شاهرود و قزوین که از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰ تغییر محدودهی جغرافیایی نداشتهاند با هدف شبیهسازی جمعیتی در سالهای بین دو سرشماری ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ انتخاب شدهاند.
این گزارش پژوهشی ابتدا به بیان یک روش نمونهمبنا برای پیشبینی جمعیت کوچکناحیهای و سپس مقایسهی دو روش نمونهمبنا و نمونهآزاد پیشبینی جمعیت همگذاشتی میپردازد. در گام بعد جمعیت پیشبینیشده با روش نمونهآزاد با جمعیت حاصل از روش نمونهمبنا مقایسه و در نهایت با استفاده از مدلی مناسب پیشبینی جمعیت سالهای بعد از سرشماری انجام میشود. پیادهسازی روش نظری روی دادههای چهار شهرستان منتخب صورت میگیرد بدین صورت که جمعیت سال ۱۳۹۰ کوچکناحیههای مورد نظر با استفاده از جمعیت سال ۱۳۸۵ و سایر اطلاعات کمکی، پیشبینی و سپس بهمنظور آزمایش روش معرفیشده، جمعیت پیشبینی شده با جمعیت حاصل از سرشماری ۱۳۹۰ مقایسه میشود.